5 września wejdzie w życie ustawa z dnia 4 lipca br. o systemie instytucji rozwoju. W jej ramach prawodawca nowelizuje m.in. ustawę o pracowniczych planach kapitałowych (PPK), która – jak wiadomo – wprowadzając do polskiego systemu prawa nowy system oszczędzania przez pracownika, nałożyła na pracodawców obowiązek przekazywania 1,5% miesięcznego wynagrodzenia zatrudnionego na rzecz PPK. Jak na razie obowiązkiem tym są objęci jedynie zatrudniający powyżej 250 osób, jednak w ciągu najbliższych trzech lat zostanie on rozszerzony na wszystkich pracodawców. To zaś oznacza wzrost kosztów pracy, a tym samym cen – także w obszarze podlegającym regulacji Prawa zamówień publicznych. Dlatego wszyscy wykonawcy, którzy podpisali swoje umowy przez wejściem w życie ustawy o PPK (1 lipca 2019) obecnie stają przed problemem podniesienia kosztów ich realizacji. W tym zaś obszarze w ostatnim czasie kilkakrotnie zmieniono przepisy regulujące waloryzację umów dotyczących wykonania zamówień publicznych w związku z ponoszeniem przez wykonawcę wpłat na rzecz pracowniczych planów kapitałowych.
Pierwotnie prawodawca przyznał wykonawcy prawo zerwania kontraktu w przypadku, gdy zamawiający odmówiłby jego waloryzacji w zakresie wzrostu kosztów spowodowanych wpłatami na PPK. Następnie diametralnie znowelizował te regulacje, postanawiając, iż z takiego powodu nie może dojść do zerwania umowy – to z kolei oznaczało, iż zamawiający, który zaprzestałby jej realizacji naraziłby się na poniesienie kar umownych. Co ciekawe – w stanie prawnym, który jutro ulegnie zmianie – zamawiający nie ma możliwości negocjowania z wykonawcą zmiany ceny z powodu kosztów wynikających z funkcjonowania PPK. Natomiast wraz z wejściem w życie wspomnianej powyżej nowelizacji ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie unormowań pośrednich pomiędzy tymi dwoma skrajnościami. Wykonawcy nadal będzie przysługiwało prawo wnioskowania o waloryzację ze wskazanej tu przyczyny, nie będzie jednak mógł rozwiązać umowy. Natomiast zamawiający zostanie zobowiązany do zmiany wynagrodzenia o koszt ponoszonych przez wykonawcę wpłat na PPK, jednak zyska także prawo żądania od niego uzasadnienia dokonanych wyliczeń. Mówiąc inaczej: waloryzacja – przy obopólnej współpracy stron umowy – stanie się obowiązkowa. To zaś jest wzorzec, który świetnie pasuje właściwie do każdego przypadku zmiany wynagrodzenia wykonawcy. Stąd mechanizm ten powinien zostać rozszerzony na wszystkie umowy dotyczące realizacji zamówienia publicznego.