Z danych przekazywanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wynika, że co raz więcej kontroli prawidłowości wykorzystywania różnego rodzaju świadczeń przynosi negatywne rezultaty. Najczęstszym skutkiem takiego stanu rzeczy jest po prostu cofnięcie uprawnień do pobierania zasiłku, np. chorobowego. Jasne jest, że ustalenie prawidłowości korzystania przez zatrudnionych z tego rodzaju świadczeń leży także w interesie pracodawców, którzy w końcu muszą przez pierwsze 33 dni w roku kalendarzowym pokrywać „chorobowe” z własnych funduszy. Jednak możliwość samodzielnego przeprowadzenia kontroli prawidłowości korzystania z zasiłku chorobowego przez pracodawcę jest uzależniona od ilości zatrudnianych przez niego pracowników – bez ograniczeń czynności te mogą wykonywać tylko ci, którzy są pracodawcami dla więcej, niż 20 osób. Natomiast pracodawcy zatrudniający mniejszą liczbę pracowników są uprawnieni to prowadzenia kontroli tylko w okresie, w którym pokrywają świadczenie z własnych funduszy.
Oczywiście nie oznacza to, że tego rodzaju czynności ma wykonywać sam pracodawca – nie ma przeszkód prawnych, aby kontrolę przeprowadziła upoważniona przez niego osoba. W praktyce jednak pracodawcy mający zamiar przeprowadzić tego rodzaju kontrolę powinni pamiętać, że nie w każdym przypadku pobieranie zasiłku chorobowego oznacza obowiązek pozostawania w domu i niewykonywania jakichkolwiek, nawet drobnych prac. W rzeczywistości o prawidłowym lub nieprawidłowym korzystaniu ze zwolnienia decyduje przede wszystkim rodzaj schorzenia oraz zakres zaleceń lekarskich. Jednocześnie w każdym przypadku o tego rodzaju kontrolę pracodawca ma prawo zwrócić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przy czym uprawnienia ZUS są dużo szersze – jest on upoważniony nie tylko do badania prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego (a więc np. pozostawania w domu i niewykonywania innych prac), ale również zasadności jego wystawienia. W tym drugim przypadku lekarz-orzecznik ZUS ustala, czy zatrudniony rzeczywiście cierpi na dolegliwości uprawniające go np. do pobierania zasiłku chorobowego.