Spółka partnerska jest jedną ze spółek osobowych. Z tego względu jej likwidacja wykazuje pewne podobieństwa do analogicznego procesu w spółce jawnej, czy komandytowej. Jednak należy pamiętać, że spółka partnerska – zgodnie z Kodeksem spółek handlowych – została powołana w celu wykonywania przez partnerów wolnego zawodu. Stąd krąg osób, które mogą ją powołać jest ściśle ograniczony np. do adwokatów, lekarzy, doradczy podatkowego, czy maklera papierów wartościowych – słowem tylko do tych osób, które mają prawo wykonywania wolnego zawodu. Uwarunkowania te determinują wszystkie aspekty działalności spółki – w tym jej rozwiązanie i likwidację.
Przyczyny rozwiązania spółki partnerskiej
Kodeks spółek handlowych przewiduje pięć przyczyn rozwiązania spółki partnerskiej. Pierwszą z nich, niejako tradycyjnie, są przyczyny przewidziane w umowie spółki. Podobnie, jak w przypadku innych korporacji prawa handlowego wykonujący wolny zawód mogą właściwie dowolnie określić okoliczności, których ziszczenie się spowoduje zakończenie bytu spółki – oczywiście powody te muszą być zgodne z prawem. Analogicznie, jak w przypadku likwidacji innych spółek osobowych najczęściej spotyka się tutaj upływ określonego czasu, czy osiągnięcie danego efektu. Aczkolwiek w praktyce, ze względu na wspomnianą specyfikę spółki partnerskiej, rzadko w ich jej umowie przewiduje się tego typu klauzule.
Dużo częściej spotykaną przyczyną rozwiązania spółki jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o rozwiązaniu spółki. Trzeba jasno podkreślić, że w tym przypadku konieczna jest pełna zgoda każdego wspólnika na rozwiązanie – stąd nawet zdecydowana większość z nich nie jest w stanie przeforsować zakończenia wspólnego prowadzenia biznesu. Podobny charakter ma utrata przez wspólników prawa do wykonywania wolnego zawodu – spółka ulega rozwiązaniu tylko wtedy, gdy wszyscy wspólnicy utracą swoje uprawnienia. Jednocześnie w momencie, gdy któryś z parterów utraci swoje uprawnienia, ma obowiązek wystąpić ze spółki.
Jednak należy pamiętać, że w spółce partnerskiej nie może pozostać tylko jeden partner – w oczywisty sposób taka sytuacja stoi w sprzeczności z ideą jakiejkolwiek spółki. Jeżeli do tego dojdzie spółka partnerska ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od zaistnienia przyczyny takiego stanu. Poza tym spółka partnerska zakończy swój byt także w przypadku ogłoszenia upadłości wszystkich wspólników oraz prawomocnego orzeczenia sądu, które może zapaść np. z powodu prowadzenia przez spółkę działalności niezgodnej z prawem. Rozwiązanie spółki partnerskiej – podobnie, jak spółki jawnej – powoduje także śmierć partnera, ogłoszenie jego upadłość oraz wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera.
Procedura likwidacji – analogia do spółki jawnej
Kodeks spółek handlowych nie przewiduje procedury likwidacji spółki partnerskiej, odsyłając się w tym zakresie do regulacji dotyczących spółki jawnej. Oczywiście otwiera to opisane już problemy z „odpowiednim” stosowaniem przepisów. W tym miejscu wystarczy przypomnieć, że oznacza to konieczność, które reguły likwidacji spółki jawnej znajdą zastosowanie do spółki partnerskiej. To z kolei wymaga uwzględnienia specyfiki każdego z tych podmiotów.
W każdym razie procedura likwidacji spółki partnerskiej rozpoczyna się wraz z zaistnieniem którejkolwiek z przyczyn rozwiązania spółki, a za jej przeprowadzenie odpowiedzialni są wszyscy partnerzy – stając się tym samym jej likwidatorami. Jednym z ich pierwszych obowiązków jest zgłoszenie likwidacji do sądu rejestrowego za pomocą specjalnego formularza KRS-Z61 (umieszcza się na nim przede wszystkim dane osobowe likwidatorów oraz sposób reprezentacji). Warto wspomnieć, że KSH daje możliwość powołania zarządu spółki partnerskiej, wtedy – analogicznie, jak w spółce jawnej – likwidatorami są wszyscy członkowie zarządu. Oczywiście partnerzy mogą powierzyć zasadnie likwidatorów tylko niektórym spośród siebie, a nawet osobom spoza swojego grona – byleby miały one pełną zdolność do czynności prawnych. Jednak uchwała o powołaniu likwidatorów wymaga jednomyślności.
Ich obowiązki kształtują się analogicznie do likwidatorów innych spółek osobowych, a więc muszą przede wszystkim wypełnić wszystkie zobowiązania spółki, ściągnąć należności oraz upłynnić majątek. Partnerzy muszą liczyć się, że w przypadku niemożności pokrycia zobowiązań z majątku spółki, sami będą musieli dokonać stosownych spłat. Po przeprowadzeniu tych czynności należy zgłosić sądowi rejestrowemu zakończenie likwidacji – spółka utraci byt prawny w momencie wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego.
Likwidacja spółki partnerskiej a podatki
Po zakończeniu likwidacji byli partnerzy muszą jeszcze pamiętać o właściwym rozliczeniu się z fiskusem. Oczywiście wszelkie zaległości podatkowe wygenerowane w związku z działalnością gospodarczą spółki muszą zostać uregulowane przed jej likwidacją. Co do zasady otrzymanie przez partnera z majątku spółki składników majątkowych oraz środki pieniężne są neutralne pod względem podatku PIT.