Dla wielu deweloperów jednym z najważniejszych problemów przy realizacji inwestycji są trudności związane ze znalezieniem porozumienia z sąsiadami. Trudności pojawiają się zarówno na etapie uzyskania pozwolenia na budowę, jak i prowadzenia prac oraz niejednokrotnie sprowadzają się do prób zupełnego storpedowania wykonania inwestycji, czy znacznego ograniczenia jej rozmiarów. Niestety często nawet uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę nie oznacza końca tych problemów. Niektórzy przeciwnicy inwestycji – i to wiele lat po jej oddaniu do użytku – wykorzystują na tym etapie uregulowaną w Kodeksie postępowania administracyjnego instytucję stwierdzenia nieważności prawomocnej decyzji. Co prawda Trybunał Konstytucyjny orzekł niezgodność z konstytucją unormowania umożliwiającego bezterminowe stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej, jednak nadal niektórzy przeciwnicy inwestycji próbują nawet po kilkunastu latach podważać legalność pozwoleń na budowę.

 

Jednym z przykładów tego typu spraw ilustruje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 lutego 2019 roku, sygn. akt II OSK 694/17.
NSA stwierdził w nim niedopuszczalność orzeczenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę, wydanej przed ponad 16-laty. Domagał się tego sąsiad nieruchomości, w granicy której posadowiono budynek. Jednak jego ocieplenie zostało zaprojektowane w taki sposób, że wkraczało w obszar sąsiedniego gruntu, do dysponowania którym właściciel budynku nie posiadał żadnego prawa. Organy rozstrzygające sprawę nie były jednomyślne w kwestii dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji po tak długim okresie czasu – jednak możliwość taką jednoznacznie odrzucił Wojewódzki Sąd Administracyjny i NSA. We wskazanym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w takich przypadkach organ powinien stwierdzić wydanie decyzji z naruszeniem prawa i określić powody, dla których nie może jej uchylić. To z kolei oznacza, że deweloper może spać spokojnie, gdyż nie ma prawnych instrumentów do nakazania mu przebudowy zrealizowanej przed wielu laty inwestycji.