Od dłuższego czasu w mediach pojawiają się informacje dotyczące poważnych problemów w wykonywaniu kontraktów zawartych w ramach zamówień publicznych. Zmienne ceny materiałów, trudności w zatrudnieniu odpowiedniej ilości pracowników, czy znalezienia kompetentnych podwykonawców, a także utrudnienia wynikające z warunków naturalnych, to tylko z najpoważniejsze przeszkody, z którymi zmagają się wykonawcy zamówień publicznych. Z drugiej strony nie należy zapominać o problemach spotykających zamawiających. Wydatkowanie środków publicznych obwarowane jest ścisłymi zasadami, a problemy z niedotrzymaniem terminu realizacji prac, mogą przełożyć się na nieotrzymanie finansowania państwowego bądź unijnego – co zwłaszcza dla jednostek samorządu terytorialnego przeważnie oznacza poważne trudności z wykonaniem budżetu. W tej perspektywie nie raz wieloletnie dochodzenie przez strony umowy o realizację zamówienia publicznego swoich praw przed sądem jest po prostu nieefektywne, a wykonanie wyroku po wielu latach od zajścia okoliczności powodujących wszczęcie sprawy, może po prostu nie mieć większego znaczenia, zarówno dla wykonawcy, jak i zamawiającego.
Problem ten dostrzegł ustawodawca, który – jak informuje portal prawo.pl – ma zamiar wprowadzić do Prawa zamówień publicznych przepisy umożliwiające szerokie zastosowanie mediacji. W tym miejscu warto podkreślić, że obowiązujące regulacje co prawda umożliwiają – w pewnych okolicznościach – zmianę umowy o realizację zamówienia publicznego, jednak jednostki sektora finansów publicznych niechętnie z nich korzystają, obawiając się zarzutu przekroczenia dyscypliny finansowej. Zgodnie z zapowiedziami medialnymi ustawodawca chce wzorować się na – zyskującym co raz większą popularność – przepisie art. 54a ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z nim warunkiem zawarcia ugody przez jednostkę sektora finansów publicznych w sprawie spornej należności cywilnoprawnej, jest dokonanie oceny, zgodnie z którą ugoda będzie korzystniejsza niż prawdopodobny wynik sprawy sądowej. Biorąc pod uwagę specyfikę zamówień publicznych i konieczność zapewnienia realizacji różnych interesów należałoby rozważyć obligatoryjność mediacji, tak, aby sprawy toczone przed sądem były ostatecznością. Tylko w ten sposób możliwym stanie się – w praktyce bardzo ważne – szybkie rozwiązywanie spornych kwestii.