- Partnerstwo publiczno-prywatne to najlepszy sposób na pozyskanie przez sektor publiczny biznesowego know-how
- Tym samym skorzystanie z tej formuły stwarza niezwykle dogodne warunki do rozwoju biznesu
- Dlatego PPP to coś o wiele więcej niż alternatywa dla tradycyjnego finansowania nieruchomości
Realizacja zadań publicznych nie raz wymaga typowo biznesowego doświadczenia i wiedzy, zarówno na etapie zarządzania infrastrukturą służącą do ich wykonywania, jak i wcześniej, przy jej projektowaniu i budowie. Drogi, mosty, czy szkoły bądź obiekty sportowe powinny zostać tak wzniesione i w taki sposób zarządzane, aby przynosiły jak najwięcej zysków. Niestety sektor publiczny przeważnie po prostu nie posiada zasobów, które pozwoliłyby mu na typowo biznesowe podejście do realizacji nałożonych na niego zadań. Te zaś mają przedsiębiorcy, którzy często przez wiele lat prowadzenia własnej działalności doskonale zdają sobie sprawę, w jaki sposób zaprojektować, zrealizować a następnie zarządzać inwestycją – tak, aby przynosiła ona maksymalny zysk. Stąd jednostki publiczne powinny ściśle współpracować – dla obopólnych korzyści – z biznesem.
Na czym polega PPP?
Realizacji właśnie takich celów służy partnerstwo publiczno-prywatne (PPP), w którym podmioty sektora finansów publicznych długofalowo współpracują z sektorem prywatnym przy realizacji zadań publicznych. Niestety w Polsce ciągle formuła PPP nie jest odpowiednio spopularyzowana, a tym samym – przede wszystkim w jednostkach samorządu terytorialnego – narosło mnóstwo uprzedzeń właśnie do takiej formy wykonywania nałożonych przez prawo obowiązków. Przyczyn takiego stanu rzeczy można by wskazać cały szereg. Wśród najpopularniejszych należy wymienić obawę przed naruszeniem dyscypliny finansów publicznych, czy posądzenie władz o „podejrzaną” współpracę z biznesem.
Tymczasem partnerstwo publiczno-prywatne pozwala przede wszystkim na pozyskanie know-how, którego efektywne wykorzystanie przekłada się na znaczące zwiększenie jakości usług publicznych. Mechanizm ten można świetnie zobrazować całym szeregiem przykładów z krajów, gdzie PPP jest silnie rozwinięte. Przykładowo w Wielkiej Brytanii najpopularniejsze szpitale są budowane i zarządzane właśnie za pomocą partnerstwa publiczno-prywatnego. Odpowiednie skonstruowanie umowy PPP pozwala na takie rozłożenie ciężarów i ryzyk, które pozwala, aby w najlepszym interesie przedsiębiorcy było zapewnienie jak najwyższego standardu usług medycznych, np. poprzez uzależnienie wysokości jego wynagrodzenia od poziomu satysfakcji pacjentów.
Elastyczność kluczem do sukcesu
Z resztą elastyczność w określeniu relacji pomiędzy partnerem publicznym a prywatnym jest jedną z najważniejszych cech PPP, odróżniającą je od tradycyjnych form finansowania inwestycji. W polskich realiach podstawowym odniesieniem w tym względzie jest korzystanie przez podmioty publiczne z finansowania unijnego, które oprócz konieczności spełnienia szeregu wymagań formalnych, zakłada także wpłatę wkładu własnego. Tymczasem w PPP to same strony umowy decydują o tym, w jaki sposób określają treść łączącego ich stosunku, zwłaszcza zasady ponoszonego ryzyka.
Dzięki temu partnerstwo pozwala „dopasować” sposób realizacji inwestycji i zarządzania nią, a także wynagrodzenie partnera prywatnego do potrzeb i możliwości jednostki publicznej. W ten sposób istnieje możliwość, aby PPP nie obciążało lokalnego budżetu, jednocześnie zapewniając dużo większą niż przy tradycyjnym finansowaniu, efektywność realizacji zadań publicznych. To z kolei w prosty sposób przekłada się na poziom zadowolenia ludności.
Dobre rozwiązania już są, czas je zastosować
Trzeba przyznać, że w ostatnim czasie ustawodawca zainwestował sporo wysiłku w stworzenie regulacji prawnych poprawiających funkcjonowanie polskiego modelu partnerstwa publiczno-prywatnego. Zresztą, biorąc pod uwagę dotychczas nikłe zainteresowanie PPP, trudno mówić o czymś takim, jak „polski model” partnerstwa. Stan ten ma szanse ulec zmianie dzięki wprowadzeniu do ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym szeregu pozytywnych zmian, np. w zakresie umożliwienia zainteresowanym jednostkom publicznym zwrócenia się do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju z prośbą o wydanie opinii co do zasadności przeprowadzenia danej inwestycji właśnie w tej formule oraz poprawności przygotowania dokumentacji. Uzyskanie pozytywnej opinii w tej dziedzinie może być szczególnie istotne dla władz lokalnych, często potrzebujących swoistego uwiarygodnienia się przed lokalną społecznością co do zasadności i celowości wejścia w długoletnią współpracę z biznesem.
PPP to bardzo pojemna formuła, równie dobrze nadająca się do budowy autostrad czy dróg lokalnych bądź przedszkoli. Z powodzeniem może być ona wykorzystywana także przy realizacji inwestycji sportowych, czy rekreacyjnych lub turystycznych. Z punktu widzenia jego powodzenia najważniejsze jest właściwie przygotowanie wyboru partnera prywatnego oraz optymalne skonstruowanie z nim umowy. Biorąc pod uwagę fakt, że przeważnie PPP stanowi projekt na wiele lat, jakiekolwiek błędy na tych początkowych etapach mogą później zaowocować bardzo poważnymi problemami w realizacji inwestycji i zarządzaniu nią.