- Wykorzystanie niezwykle korzystnej dla sektora publicznego i przedsiębiorców formuły partnerstwa publiczno-prywatnego wymaga przede wszystkim właściwego wyboru partnera prywatnego
- Do tego zaś konieczne jest zastosowanie właściwej procedury – w Polskich realiach najczęściej uregulowanej w Prawie zamówień publicznych. To zaś powoduje m.in. konieczność prawidłowego przygotowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia
- Dokument ten w istocie przesądza o sukcesie PPP, stąd musi uwzględniać wszystkie istotne kwestie przyszłej współpracy, zwłaszcza w zakresu podziału zadań i ryzyk pomiędzy parterami oraz spodziewanych efektów ich współdziałania
Od dłuższego czasu rząd podejmuje szereg działań zmierzających do popularyzacji formuły partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). W tym obszarze mieszczą się zarówno inicjatywy legislacyjne mające na celu stworzenie korzystnych mechanizmów prawnych dla partnerstwa, jak i szereg działań o charakterze stricte popularyzatorskim, Jednak PPP ciągle pozostaje niedocenione, a wielu potencjalnych partnerów publicznych nie zdaje sobie sprawy z wielu korzyści, jakie płyną z wykorzystania z tej metody realizacji zadań publicznych – zarówno dla sektora publicznego, jak i przedsiębiorców, którzy mogą zyskać niezwykle korzystne narzędzie do stabilnego rozwoju swojego biznesu. Niestety ciągle jedną z podstawowych barier dla rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego – przesądzającą o problemach z jego funkcjonowaniem – są trudności ze stosowaniem Prawa zamówień publicznych, np. w kwestii prawidłowego przygotowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ). Rzeczywiście prawidłowe przygotowanie tego dokumentu w wielu przypadkach może przesądzić o powodzeniu partnerstwa – stąd warto poznać podstawowe zasady, których zastosowanie ma kluczowe znaczenie dla właściwego sporządzenia SIWZ.
Aby wybrać partnera prywatnego trzeba zastosować odpowiednie procedury
Pierwszym etapem partnerstwa publiczno-prywatnego jest dokonanie wyboru partnera prywatnego, co oczywiście musi zostać poprzedzone szczegółowymi analizami przede wszystkim co do opłacalności zastosowania tej formuły w danym przypadku. W tym kontekście warto zdać sobie sprawę, że jedną z podstawowych zasad PPP jest wieloletnia współpraca pomiędzy partnerami, zmierzająca – przy obopólnych korzyściach – do realizacji założonego celu. Dlatego podmiot publiczny chcący wybrać partnera prywatnego musi zastosować – co do zasady – Prawo zamówień publicznych lub ustawę o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Jednocześnie w praktyce obrotu najczęściej sięga się do pierwszej z tych ustaw. To z kolei powoduje, że specyfikacja istotnych warunków zamówienia jest jednym z kluczowych dokumentów w całej procedurze wyboru partnera prywatnego.
Zgodnie z Prawem zamówień publicznych dokumentem, w którym – mówiąc najprościej – zamawiający określa czego oczekuje od wykonawców jest właśnie specyfikacja istotnych warunków zamówienia. W związku z tym wybierając partnera prywatnego na podstawie Prawa zamówień publicznych trzeba pamiętać, aby w SIWZ zawrzeć wszelkie elementy niezbędne do realizacji celów partnerstwa publiczno-prywatnego. A więc co konkretnie?
Jak skonstruować SIWZ na potrzeby partnerstwa?
Podstawowym założeniem PPP jest podział zadań i ryzyk pomiędzy partnerami, którzy współpracują ze sobą przy realizacji i eksploatacji danej inwestycji. W zależności od wybranego modelu partnerstwa publiczno-prywatnego podział ten może przybrać najróżniejsze postaci. W każdym razie potencjalny partner publiczny już na etapie przygotowania procedury wyboru partnera prywatnego musi zdecydować zarówno o tym co dokładnie chce zrealizować w ramach przyjętej koncepcji PPP, jak i jaka dokładnie formuła partnerstwa zostanie zastosowana.
W każdym razie – co wynika ze złożonych podstaw prawnych partnerstwa publiczno-prywatnego – konstruując SIWZ zamawiający musi pamiętać o pewnych modyfikacjach procedury konkursowej (bez względu na to, która z nich zostanie w danym przypadku zastosowana), właśnie ze względu na przepisy ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Te zaś dotyczą głównie kryteriów wyboru oferty, którymi w omawianym przypadku są przede wszystkim: wynagrodzenie partnera prywatnego; podział zadań i ryzyk związanych z przedsięwzięciem oraz terminy i wysokość przewidywanych płatności.
Ponadto, ze względu na istotę partnerstwa oraz rodzaje umów PPP warto, aby zamawiający rozważył zastrzeżenie dodatkowych kryteriów wyboru oferty, takich jak zasady podziału pomiędzy partnerami dochodów generowanych przez dane przedsięwzięcie, czy też bezpośrednio związanych z cechami zakładanego efektu współpracy. W tej ostatniej grupie warto wymienić jej funkcjonalność, koszt utrzymania i serwisu, poziom oferowanych rozwiązań technicznych (w tym ich innowacyjność).
Warto pamiętać, że przepisy prawa nie obligują podmioty publiczne do wyboru partnera prywatnego w ramach którejkolwiek z procedur przewidzianych przez Prawo zamówień publicznych. Stąd zamawiający – biorąc pod uwagę zasady dopuszczalności poszczególnych typów procedur – ma swobodę w wyborze tej, która jest najlepsza z punktu widzenia przyjętego modelu współpracy w ramach PPP. W każdym razie wybór partnera prywatnego nie będzie efektywny, jeżeli zamawiający w specyfikacji nie zawrze wszystkich cech niezbędnych do prawidłowej realizacji przyjętej formy realizacji partnerstwa publiczno-prywatnego. To zaś oznacza konieczność przeprowadzenia gruntownych analiz przed przystąpieniem do sporządzania dokumentacji konkursowej, a w wielu przypadkach także skorzystania z pomocy profesjonalistów mających duże doświadczenie w doradztwie z zakresu obowiązującego w Polsce modelu PPP. Tylko w ten sposób możliwa stanie się realizacja – w konkretnym przypadku – istoty partnerstwa publiczno-prywatnego.